Hawthorne Etkisi Nedir?

HAWTHORNE ETKİSİ NEDİR?

Hawthorne etkisi insanların, birilerinin onları gözlemlediğini bildiğinde davranışlarının bir yönünü değiştirdiği bir tür tepkidir. Bazıları terimin bir deneye katılırken daha çok çalışma ve daha iyi performans gösterme eğilimimize atıfta bulunduğunu söylüyor. Diğer bir deyişle, insanlar daha iyi koşullar yerine gördükleri ilgi nedeniyle davranışlarını değiştirebilirler.

VeryWell.com’a göre;
“Hawthorne etkisi, bazı insanların bir deneye katıldıklarında daha çok çalışma ve daha iyi performans gösterme eğilimini ifade eden bir terimdir.”
“Bireyler, bağımsız değişkenlerin manipülasyonundan ziyade araştırmacılardan gördükleri ilgi nedeniyle davranışlarını değiştirebilirler.”
1930'lardan beri psikologlar Hawthorne etkisi hakkında kapsamlı yazılar yazıyorlar. Tema, endüstriyel ve örgütsel psikoloji ders kitaplarında ve dergilerde yaygındır.
Verimlilik araştırmacısı George Elton Mayo (1880-1949), ilk olarak Western Electric Company'nin Hawthorne (Illinois) fabrikasında etkisini gözlemledi. Mayo ayrıca travma sonrası stres bozukluğu tedavisine de öncülük etti.
Verimlilik, her çalışanın saat, gün, hafta vb. başına ne kadar ürettiğini ifade eder.
1927'den 1933'e kadar çalışma koşullarının etkilerini değerlendirirken Hawthorne etkisini gözlemledi.
Mayo, yönetim sorunları için endişe gösterdiğinde işçilerin performansının iyileştiğini bildirdi. Aslında, bu endişe belli olduğunda, çalışma koşullarına bakılmaksızın verimlilikleri artmıştı.
Orlando'nun araştırma ve deneyleri, üretkenlik ve iş düşüncesinde bir değişime işaret ediyordu.

Orlando'nun deneyleri
Mayo başlangıçta fiziksel koşulların işçi verimliliği üzerindeki etkilerini belirlemek için deneyler yapmak istedi.
Çalışma katılımcıları, yani denekleri, iki gruptan birine yerleştirildi.
Bir grupta, çalışma alanlarındaki aydınlatmayı önemli ölçüde geliştirdi. Diğer grupta ise aydınlatma aynı kaldı. İkinci grubu kontrol grubu olarak adlandırdı.
Mayo ve meslektaşları 'daha iyi aydınlatma' grubunda üretkenliğin kontrol grubuna göre çok daha fazla iyileştiğini bulmuşlardır.
Araştırmacılar daha sonra çalışma koşullarının diğer özelliklerini değiştirdiler. Örneğin, çalışma saatlerini, dinlenme molalarını vb. değiştirdiler.
Her değişiklik yapıldığında verimlilikte bir iyileşme oldu. Ancak, koşullar başlangıçta nasıl olduklarına döndüğünde, tesisteki verimlilik çok yüksek olmaya devam etti. Aslında, hiç olmadığı kadar yüksekti. Örneğin devamsızlık düşmüştü.
Mayo ve meslektaşları, araştırmacının işçiler için endişesinin verimlilik artışının arkasındaki itici faktör olduğu sonucuna vardı. Fiziksel koşullardaki değişiklikler, iyileşmenin ana itici gücü değildi.
Mayo şunu yazdı:
“İnsan denek içgüdüsü olarak adlandırılan kişinin arkadaşlarıyla iyi geçinme arzusu, yalnızca bireysel ilgi ve bu kadar sahte yönetim ilkesinin dayandığı akıl yürütme mantığından daha ağır basar.”
Araştırmacı Henry A. Landsberger, ilk olarak, Mayo'nun deneylerini analiz ettikten sonra 1950'lerde etkisini anlattı. Aslında Landsberger, 'Hawthorne etkisi' terimini icat etti.