Maliyet Muhasebesi Nedir?

MALİYET MUHASEBESİ NEDİR?

Öncelikle maliyet muhasebesiyle alakalı kavramları incelememiz gerekir;

Varlık: Bir işletmenin üretim amacıyla sahip olduğu binalar, demirbaşlar, makinalar vb. ekonomik değerlerdir.

Harcama: Herhangi bir amaçla işletme tarafından ödenen nakitin, transfer edilen varlığın, katlanılan borcun parasal ifadesidir.

Maliyet: Bir varlığın elde edilmesi için yapılan harcama ve katlanılan fedakarlıkların toplamıdır.

Gider: Dönem gelirinin elde edilmesi amacıyla kullanılmış veya tüketilmiş maliyetlerdir.

Hasılat: Mal veya hizmetlerin satışından; faiz, kira, iştirak geliri vb.’den elde edilen brüt tutarlarıdır.

Zarar: İşletmenin varlıklarındaki karşılıksız tükenmelerdir.

Maliyet Muhasebesinin Tanımı

Maliyet muhasebesi, üretilen mamul ya da hizmetlerin maliyetini oluşturan maliyet türlerinin, oluş yerleri ve ilgili oldukları mamul ya da hizmet cinsleri bakımından belirlenmesi ve izlenmesine olanak sağlayan bir hesap ve kayıt sistemidir. Maliyet muhasebesi, işletmenin daha çok iç yapısını ilgilendiren üretim eylemleriyle ilgili olduğundan, bu muhasebe dalına Analitik Muhasebe ya da, işletme muhasebesi adı verilmektedir.

Maliyet Muhasebesinin Amaçları

-Mamüllerin maliyetini saptamak: Mamul maliyetinin belirlenmesi; üretilen mamul maliyetinin, satılan mamullerin maliyetinin hesaplanarak brüt satış karı veya zararının, henüz satışı yapılmamış mamul stokları tutarının ve mamul satış fiyatının ne olması gerektiği sorularının cevaplandırılmasına yardımcı olacaktır.

-Maliyet Kontrolüne Yardımcı Olmak: Maliyet kontrolünde, gerçekleşen fiili maliyetler, önceden belirlenen maliyetlerle karşılaştırılarak sapmalar belirlenir. Bu sapmaların nedenleri araştırılır ve düzeltici önlemler alınır.

-Planlamaya Yardımcı Olmak: Amaçlar ile bu amaçlara ulaşmada izlenecek yol ve yöntemlerin belirlenmesi şeklinde tanımlanan planlama işlevi, planların uygulanması ve geri bildirimden oluşan kontrol işleviyle birleştirildiğinde yönetim sürecini oluşturur. İşletme yönetiminin planlarının muhasebede rakamsal olarak ifade edilmesiyle bütçeler oluşturulur. Planların uygulanması sırasında gerçekleşen faaliyet sonuçları muhasebede kayıtlanır, sınıflanır, özetlenir ve bütçelerle mukayese edilerek başarı raporları halinde yine komuta yetkisindeki yöneticilerin bilgisine sunulur.

- Özel Yönetim Kararlarına Yardımcı Olmak: Maliyet muhasebesinin işletme yöneticilerine, rutin kararlar yanı sıra özel yönetim kararlarında da gereksinme duyacağı konularda zamanlı, yeterli ve sağlıklı bilgileri sunma amacı olmaktadır.